Sometimes you just need to tell someone what to do, and in those cases knowing how to form the imperative in Icelandic is, well, imperative. Many phrases you learn when starting out are imperative ones, like
Gakktu í bæinn! – Come in!
Gjörðu svo vel! – Go right ahead!
Hlustaðu og endurtaktu! – Listen and repeat!
In general, the singular imperative is formed by adding the 2nd person pronoun þú (in the form ðu) to the stem or infinitive of the verb. In the plural you simply use the 2nd person present form of the verb and add þið. The tricky part is that in the singular, ðu can become du, ddu or tu depending on the ending of the verb stem.
boð/háttur (m) (-háttar,-hættir) – imperative
SINGULAR IMPERATIVE
Regular -ar verbs keep the infinitive and add -ðu
| infinitive | stem | imperative |
|---|---|---|
| að tala | tala | talaðu! |
| að borða | borða | borðaðu! |
In the other cases, the infinitive ending -a is removed (if the verb ends in -ja or -va, the j and v are removed as well) and the imperative is formed as follows:
Verbs with stems ending in r, f or g add -ðu:
| infinitive | stem | imperative |
|---|---|---|
| að fara | far | farðu! |
| að gefa | gef | gefðu! |
| að segja | seg | segðu! |
Verbs with stems ending in l, m or n(g) add -du:
| infinitive | stem | imperative |
|---|---|---|
| að velja | vel | veldu! |
| að koma | kom | komdu! |
| að finna | finn | finndu! |
Verbs with stems ending in ð add -ddu:
| infinitive | stem | imperative |
|---|---|---|
| að bíða | bíð | bíddu! |
| að klæða | klæð | klæddu! |
Verbs with stems ending in p, t, s or k add -tu:
| infinitive | stem | imperative |
|---|---|---|
| að kaupa | kaup | kauptu! |
| að láta | lát | láttu! |
| að lesa | les | lestu! |
| að sækja | sæk | sæktu! |
And what list would be complete without some exceptions (irregulars)? 🙂
| infinitive | stem | imperative |
|---|---|---|
| að ganga | gang | gakktu! |
| að standa | stand | stattu! |
| að þegja | þeg | þegiðu! |
| að vera | ver | vertu! |
| að setjast | set | sestu! |
PLURAL IMPERATIVE
Compared with the singular, the plural imperative is much simpler, as it is just the 2nd person plural form of the verb + þið, which is often left out or shortened to just -i in speech:
| infinitive | imperative |
|---|---|
| að koma | komið þið! (komiði) |
| að borða | borðið þið! (borðiði) |
| að gera | gerið þið! (geriði) |
One irregular is að vera:
| infinitive | imperative |
|---|---|
| að vera | verið þið! (veriði) |
So feel free to boss people around in Icelandic now 🙂